Wat zijn koolhydraten nou eigenlijk?

In een vorige post, vertelde ik dat ik tegenwoordig minder koolhydraten probeer te eten. Maar, waarom? Hoe doe je dat? En, wat zijn koolhydraten eigenlijk? Om gezond te leven, is het o.a. belangrijk om te weten wat koolhydraten zijn en wat het met jouw lichaam doet. In deze post probeer ik dit zo goed mogelijk uit te leggen!

Wat zijn koolhydraten?

Koolhydraten worden ook wel suikers genoemd. Maar naast suikers, kunnen koolhydraten ook zetmeel zijn. In het lichaam worden koolhydraten omgezet in glucose, wat energie is voor het lichaam. Deze energie helpt ons met bewegen, praten, denken, eigenlijk alles wat we doen. Onze hersenen kunnen niet zonder glucose. Niet heel onbelangrijk dus, die koolhydraten!

Koolhydraten vind je vooral in graanproducten, zoals: brood, pasta, rijst, maar ook in aardappels, peulvruchten, groenten en fruit.
Er zijn twee typen koolhydraten, de snelle enkelvoudige koolhydraten en de langzame meervoudige koolhydraten. Hier vertel ik hieronder meer over.

Meervoudige koolhydraten

In de meervoudige koolhydraten zitten veel voedingsvezels. Om deze reden worden deze koolhydraten ook wel “goede koolhydraten” of langzame koolhydraten genoemd. De vezels zorgen voor een goed lopende spijsvertering. Deze goede koolhydraten zitten bijvoorbeeld in:

• Paddenstoelen
• Broccoli
• Fruit
• Volkorenbrood
• Volkorenpasta
• Spinazie
• Pinda’s en noten
• Linzen en erwten

Enkelvoudige koolhydraten

De snelle, enkelvoudige koolhydraten worden ook wel “slechte koolhydraten” genoemd. Waarom? Er zitten geen voedingsstoffen of voedingsvezels in deze koolhydraten. Hierdoor worden deze koolhydraten heel snel opgenomen in het bloed. Wanneer de koolhydraten in het bloed komen, worden het bloedsuikers. Wanneer je enkelvoudige koolhydraten binnenkrijgt, zorgt dit voor een bloedsuikerspiegelschommeling. Het gezondst is om je bloedsuikerspiegel zo stabiel mogelijk te houden. Wanneer jouw lichaam dat niet meer zelf kan, wordt dit diabetes of suikerziekte genoemd.

Enkelvoudige koolhydraten zijn pure suikers, deze hebben wij niet nodig. Ze zorgen alleen maar voor narigheid. Een direct gevolg van veel enkelvoudige koolhydraten is overgewicht. Dit komt omdat er geen voedingsstoffen inzitten, maar wel veel onnodige calorieën.

Naast overgewicht, moeheid en dorst, kan een hoge bloedsuiker ook voor ontstekingen in het lichaam zorgen. Op lange duur zorgt het voor een hoge bloeddruk, diabetes, depressie en reuma.

Als voorbeeld een lijstje met enkelvoudige koolhydraten:

• Suiker
• Honing
• Maïs
• Aardappelen
• Melk
• Wit meel (wit brood)
• Tarwe brood
• Witte rijst
• Banaan
• Frisdrank

Overgewicht door koolhydraten

Vaak wordt er gedacht dat overgewicht ontstaat door vet te eten en worden vetten altijd het liefst vermeden. Maar… Koolhydraten zijn eigenlijk de dikmakers. Wanneer je veel koolhydraten binnenkrijgt en niet veel beweegt (dus minder calorieën verbrand dan je binnen krijgt), wordt glucose omgezet in vet en dit wordt in je lichaam bewaard.

Om overgewicht te mijden, hoef je koolhydraten niet te mijden… maar je kunt het beste zo min mogelijk producten met toegevoegde suikers of enkelvoudige koolhydraten eten/drinken.

Beter is het om te kiezen voor voeding met vezels (meervoudige koolhydraten).

Lowcarb dieet

Een lowcarb dieet (koolhydraatarm dieet) is een manier om veel kilo’s in korte tijd af te vallen.

Er zijn meerdere bekende lowcarb diëten, zoals het Atkins dieet of GOK (grip op koolhydraten).

Deze diëten zijn vaak opgebouwd uit meerdere fases. In de eerste fase bij Atkins mag je 20 gram koolhydraten per dag. Deze koolhydraten moet je uit groentes halen. Fruit mag in deze fase niet. Net als aardappels, rijst, pasta, brood, etc. In deze fase vallen de meeste mensen veel af.

In fase 2 bouw je heel langzaam de koolhydraten weer op (tot ongeveer 30 gram per dag), totdat je niet meer afvalt. Dan ga je er weer 5 gram onder zitten, zodat je weer rustig afvalt.

In fase 3 wordt de koolhydraatconsumptie met elke week verhoogd, de bedoeling is dat je nog steeds afvalt, maar heel langzaam.

Fase 4 is de laatste fase en is “de levenslange handhaving”. Je eet gevarieerd, maar blijft op de koolhydraatconsumptie letten.

Je energie haal je niet uit de koolhydraten, maar uit vetten en eiwitten. Daarom moet je er voor zorgen dat je deze wel genoeg binnenkrijgt.

Hoe eet ik?

Omdat ik geloof dat fruit ook heel belangrijk is in onze voeding en ik zeker niet wil minderen in het eten van groenten, eet ik niet volgens de “lowcarb” methode (20 gram koolhydraten per dag is namelijk echt heel weinig!).

Ik eet nog steeds veel groenten, ook al zitten er in sommige best wat koolhydraten (in uien en paprika’s bijvoorbeeld). Ook fruit (waar een hoop koolhydraten in zitten) eet ik nog steeds erg graag. Wanneer je niet genoeg groenten en fruit binnenkrijgt, heb je snel een tekort aan vitamines en vezels.

Brood laat ik wel vaak staan. In plaats van brood eet ik in de ochtend havermoutpap met fruit of kwark/yoghurt met noten en fruit. En als lunch een salade. Bij mijn avond eten kies ik er soms voor om geen aardappelen/rijst/pasta te eten. Of ik kies voor een beter alternatief, zoals zoete aardappel, volkoren pasta (meer vezels dan de normale = goed voor de spijsvertering) of zilvervliesrijst (bevat ook meer vezels).

Zelf laat ik de koolhydraten vaker staan, omdat mijn darmen niet goed tegen koolhydraten kunnen en al zeker niet tegen de enkelvoudige koolhydraten. 

Op de dagen dat ik sport verhoog ik mijn eiwitinname wel. Dit is goed voor spierherstel. Ook haal je energie uit eiwitten én vetten. Over vetten doe ik dus ook niet moeilijk. 

Mijn “dieet” noem ik liever eiwitrijk, dan koolhydraatarm. Deze eiwitten haal ik vooral uit kwark, yoghurt, kaas, eieren, kip en vis. Na krachttrainingen neem ik een eiwitshake van Body&Fit.

Ik heb gekozen voor deze “eetstijl”, omdat ik graag lichaamsvet wil verliezen. Mijn overgewicht is waarschijnlijk het gevolg van mijn hele leven te veel koolhydraten eten in combinatie met te weinig bewegen. Hier wil ik nu eens verandering in aanbrengen! En ik voel me hier goed bij! Dat is het belangrijkste denk ik. Ieders lichaam werkt weer anders, dus niet elke “eetstijl” is voor iedereen. Het is dus onderzoeken, proberen en ontdekken wat het beste past bij jou!